کانال گالوانیزه صنعتی

سیستم‌های تهویه، اجزای اصلی ساختمان‌ها هستند و هوای مطبوع را به همه نقاط ساختمان می‌رسانند. درواقع کانال‌های گالوانیزه، به عنوان شریان‌های اصلی این سیستم‌ها، نقشی حیاتی در توزیع هوا ایفا می‌کنند. این کانال‌ها که از ورق‌های گالوانیزه ساخته می‌شوند، در دو نوع چهارگوش و گرد (مستطیلی و اسپیرال) تولید شده و در سیستم‌هایی مانند داکت اسپلیت، روفتاپ پکیج و هواسازها به کار می‌روند.

با صنعتی شدن فرآیند تولید، کانال‌های گالوانیزه امروزی از کیفیت و بازدهی بالاتری برخوردارند و در ابعاد، ضخامت‌ها و اشکال مختلف برای سازگاری با نیازهای متنوع ساختمان‌ها تولید می‌شوند. در ادامه درمورد انواع کانال گالوانیزه، نحوه ساخت و نصب کانال گالوانیزه و کاربردهایشان بیشتر توضیح می‌دهیم.

کانال گالوانیزه چیست و چه مزایایی دارد؟

کانال ورق گالوانیزه نوعی لوله یا مجرای هوایی است که از ورق فولادی گالوانیزه ساخته می‌شود. گالوانیزه فرایندی است که در طی آن سطح فولاد، با هدف افزایش مقاومت به زنگ زدگی و خوردگی، با روی پوشانده می‌شود. کانال‌های گالوانیزه صنعتی به طور معمول در فضاهای دارای رطوبت یا شرایط سخت و محیط‌های صنعتی که نیاز به مقاومت بالای تجهیزات دارند مانند سیستم‌های تهویه هوا، کولرها و سیستم‌های انتقال هوا، استفاده می‌شوند. همچنین این کانال‌ها به راحتی قابل نصب و نگهداری هستند و در برابر آسیب‌های مکانیکی نیز مقاومند.

از مواد و متریال‌های مختلفی برای ساخت کانال‌ها استفاده می‌شود؛ از جمله:

• فایبر گلاس، ورق‌های آلومینیومی
• فایبر گلاس، قطعات پیش ساخته مستطیلی
• فایبر گلاس، قطعات دایره‌ای پیش ساخته
• پلاستیک pvc
• FRP پلاستیک تقویت شده فایبرگلاس
• لوله‌های شیشه‌ای
• سرب
• فولاد با پوشش سرب
• آلومینیومی
• فولاد گالوانیزه
• لوله سیمانی
• فولاد ضد زنگ
• فلز آلیاژی از نیکل و کبالت

در حالت کلی به غیر از تعداد محدودی از اماکن مسکونی و کاربردهای خاص، تقریبا 70% کانال‌ها از فولاد گالوانیزه یا ورق‌های آلومینیومی ساخته می‌شوند، در 30% باقی مانده نیز از فایبر گلاس استفاده می‌شود.

استفاده از کانال‌های گالوانیزه با مزایای بیشماری همراه است که از جمله‌ی آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مقاومت بالا در برابر رطوبت و مواد شیمیایی
• طول عمر بالا
• مقاومت مکانیکی بالا به ویژه در برابر ضربه و فشار
• سهولت نصب
• هزینه مناسب و مقرون به صرفه‌تر
• تنوع در اندازه و شکل
• عایق حرارتی و صوتی
• جلوگیری از رشد باکتری و قارچ (سطح صاف و غیر متخلخل آنها مانع از رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها می‌شود)

کاربرد کانال‌های گالوانیزه در صنایع

کانال‌های گالوانیزه به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود در انواع صنایع، کاربردهای گسترده‌ای دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کانال‌های گالوانیزه برای انتقال هوا در سیستم‌های تهویه ساختمان‌ها، کارخانه‌ها و صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. به طور مثال در سیستم‌های تهویه خانگی، این کانال‌ها وظیفه‌ی توزیع هوای گرم و سرد در ساختمان، تخلیه هوای آلوده و بخار آب از آشپزخانه و همچنین تهویه هوای پارکینگ را برعهده دارند.
• در صنایع شیمیایی می‌توان از کانال گالوانیزه صنعتی برای انتقال هوا و گازهای خورنده استفاده کرد.
• در صنایع غذایی، تهویه هوا از اهمیت بالایی برخوردار است، از اینرو در محیط‌های تولید و نگهداری مواد غذایی از این کانال استفاده می‌شود.
• در صنایع دارویی نیز استفاده از کانال‌های گالوانیزه برای ایجاد محیط‌های تمیز و کنترل‌شده متداول است.
• در خطوط تولید خودرو برای انتقال هوا و ذرات رنگ از این کانال استفاده می‌شود.
• کانال گالوانیزه برای تهویه هوای آلوده‌ی تونل‌ها و متروها نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

انواع کانال گالوانیزه

کانال های گالوانیزه که نقش حیاتی در سیستم های تهویه مطبوع ایفا می کنند، بر اساس شکل ظاهری و شیوه ساخت به دسته های مختلفی تقسیم می‌شوند. دو نوع اصلی از این کانال ها عبارتند از:

• کانال های چهارگوش: این نوع کانال ها که از ورق های گالوانیزه خم شده ساخته می شوند اما متناسب با نیاز کاربر جنس استیل یا آلومینیوم نیز می‌تواند در تهیه این کانال‌ها مورد مصرف قرار گیرد که البته هزینه‌ی بیشتری خواهد داشت. کانال گالوانیزه‌ی صنعتی چهارگوش در مقایسه با انواع دیگر گالوانیزه‌ها از ورق گالوانیزه‌ی بیشتری استفاده می‌کند زیرا اتصالات نیز از ورق گالوانیزه یکپارچه با بدنه ساخته می‌شوند. به دلیل ساختار مستطیلی شکل خود، در فضاهایی با محدودیت عرضی کاربرد بیشتری دارند. انعطاف پذیری بالای این کانال ها موجب شده تا برای نصب در محیط های کوچک بسیار مناسب باشند.
• کانال های اسپیرال: این کانال ها که از ورق های گالوانیزه به صورت مارپیچ پیچیده شده اند، به دلیل سطح مقطع دایره ای شکل، جریان هوای یکنواخت تری را ایجاد می کنند و در نتیجه صدای کمتری تولید می کنند. به همین دلیل، کانال های اسپیرال برای فضاهای بزرگ مانند کارخانه ها و سالن های تولید بسیار مناسب هستند.

انواع روش‌های ساخت کانال گالوانیزه

کانال ورق گالوانیزه به دو صورت دستی و ماشینی تولید می‌شود اما شرکت سامان تهویه ایرانیان با راه اندازی خط تمام اتوماتیک ساخت کانال‌های چهارگوش گالوانیزه (STI Super Seven) یا کانال هوا ماشینی، به‌صورت کاملاً صنعتی توانایی تولید آن‌ها را دارد که در ادامه به بررسی این موضوع می‌پردازیم.

تولید کانال گالوانیزه به‌صورت دستی

در این روش، ورقه‌ها ابتدا با استفاده از ابزارهایی مانند قیچی و چکش برش داده می‌شوند. سپس لبه‌های ورق در دستگاه خمکاری تا رسیدن به شکل مورد نظر خم می‌گردند. در نهایت لبه‌های خم شده با استفاده از جوشکاری، پرچ یا پیچ و مهره به یکدیگر متصل می‌شوند. این روش برای تولید کانال‌های ساده و در مقیاس کوچک مناسب است.

ساخت دستی کانال گالوانیزه شرایطی را فراهم می‌کند که بتوان کانال‌ها را با ابعاد و شکل‌های مختلف تولید کرد. همچنین هزینه‌های تولید آن نیز بسیار پایین است. با این وجود ساخت دستی به صرف زمان زیاد و استفاده از نیروی کاری ماهر نیاز دارد. همچنین ممکن است ابعاد و زوایای کانال دقیق نباشند.

تولید کانال گالوانیزه به‌صورت ماشینی

کانال گالوانیزه را می‌توان به صورت ماشینی و با استفاده از دستگاه‌های CNC و رول فرمینگ نیز تولید کرد.  برای تولید کانال گالوانیزه ماشینی ابتدا با استفاده از نرم‌افزارهای طراحی صنعتی، طرح کانال کشیده و به دستگاه CNC  داده می‌شود. دستگاه CNC، ورق گالوانیزه را به صورت خودکار برش می‌دهد و خم می‌کند. در نهایت نیز می‌توان قطعات آماده شده را به یکدیگر جوش کرد.

ساخت کانال ماشینی گالوانیزه، دقت و سرعت بالایی دارد. از طرفی اتصالات کانال به صورت دقیق و یکپارچه انجام می‌شود و می‌توان اقدام به تولید کانال با طرح‌ها و اندازه‌های مختلف کرد. در کنار موارد ذکر شده باید به این نکته اشاره کرد که تولید ماشینی مستلزم خرید دستگاه سی ان سی است، به همین دلیل این روش گرانتر از روش دستی می‌باشد.

تولید تمام اتوماتیک کانال گالوانیزه صنعتی با دستگاه STI Super Seven

شرکت سامان تهویه ایرانیان (STI) در سال 1396 اقدام به واردات و راه اندازی خط تمام اتوماتیک ساخت کانال های چهارگوش گالوانیزه (STI Super Seven) کشور نموده است. این خط تولید به دلیل بهره مندی از مدرن ترین تکنولوژی روز دنیا توانایی ساخت کانال با فلنج های (Transvers-Duct-Flange) TDF را دارا بوده و این امر باعث کاهش نشتی هوا، حذف فلنج آهنی و افزایش سرعت اجرا مطابق با کیفیت مورد نظر استانداردهای ساخت کانال است.

برای هوابند شدن کامل فضای اتصال فلنج ها در بین آن ها از نوارهای هوابند که از جنس الاستومریک و یا نخ نسوز هستند، استفاده می شود.

از دیگر مزایای این دستگاه می توان به برش کاری کلیه اشکال توسط CNC Plasma اشاره نمود که دارای بالاترین استانداردهای روز دنیا بوده و با بهره‌گیری از قطعات کانال مورد تأیید Ashrae اقدام به تولید شکل هندسی موردنظر می نماید. 

کلیه درزهای به کار رفته در این نوع کانال ها از نوع Pitts burgh بوده که باعث کاهش چشم گیر پرت هوا (تقریباً صفر درصد) در کلیه قطعات می‌گردد. به دلیل استفاده از کویل ورق گالوانیزه به‌عنوان ورق خام اولیه و همچنین با بهره‌مندی از بالاترین تکنولوژی روز دنیا این دستگاه هیچگونه محدودیت ابعادی در ساخت کانال را نداشته و از ضخامت ورق گالوانیزه 1.25mm الی 0.5mm  را قادر به ساخت و برش کاری می‌باشد.

در راستای مقاوم سازی ورق، این دستگاه اقدام به ایجاد رخ‌های عرضی در امتداد کانال نموده که باعث افزایش مقاومت مکانیکی کانال نسبت به سیستم سنتی می‌گردد.

در انتها به استحضار می رساند کلیه استانداردهای به کار رفته مربوط به روش تولید خط تولید Super Seven بر مبنای Smacna بوده که بالاترین استاندارد ساخت و نصب کانال را در دنیا ارائه می‌نماید.

مزایای تولید کانال انتقال هوا چهارگوش با دستگاه Super Seven

1. تولید روزانه 1500 مترمربع انواع کانال انتقال هوا گالوانیزه صنعتی، آلومینیوم و استیل چهارگوش به همراه متعلقات
2. استحکام بالا به دلیل وجود رخ های عرضی کانال
3. حذف نبشی آهنی جهت استفاده در فلنج ها
4. هوابندی کامل در نتیجه ی حذف نبشی آهنی و استفاده از فلنج TDF
5. سبک تر شدن کانال در نتیجه ی حذف نبشی آهنی و استفاده از فلنج TDF
6. سایز و ابعاد دقیق کانال طبق نقشه (حداکثر تلرانس 5 میلیمتر)
7. قائمه بودن دقیق کانال به دلیل استفاده از گوشه های فلزی استاندارد
8. نصب سریع و آسان به دلیل استفاده از فلنج های TDF با استفاده از پیچ و مهره و کلیپس در صورت نیاز
9. امکان سوراخکاری اتوماتیک در وجوه کانال، جهت نصب میله های تقویت کننده توسط دستگاه
10. کاهش هزینه در صورت انجام عملیات عایقکاری (الاستومریک یا پشم شیشه) در کارخانه شرکت سامان تهویه ایرانیان

نحوه ساخت و نصب کانال‌های گالوانیزه

در ادامه نحوه ساخت و نصب دو نوع کانال گالوانیزه چهارگوش و اسپیرال را توضیح می‌دهیم.

ساخت کانال گالوانیزه چهارگوش

 در فرآیند ساخت، ورق‌های گالوانیزه به اندازه‌های مورد نظر برش داده می‌شوند. سپس قطعات به‌صورت نر و مادگی به هم متصل می‌شوند و به شکل کانال چهارگوش درمی‌آیند. این نوع ساخت نیازی به اتصالات خارجی یا فلنج ندارد که نصب را سریع‌تر و آسان‌تر می‌کند.  کانال‌های چهار گوش با خطوطی بر روی هر وجه ساخته می‌شوند که عملکرد آن‌ها برای بالاتر بردن استقامت کلی است، نصب این کانال‌ها در هر ارتفاعی از ساختمان‌ها به آسانی صورت می‌گیرد.

کانال‌های چهارگوش معمولاً بدون عایق تولید می‌شوند، اما در صورت نیاز می‌توانند با پوشش‌های مختلف مانند پشم‌شیشه عایق شوند.

ساخت کانال گالوانیزه اسپیرال

 در این روش، ورق‌های گالوانیزه به‌صورت مارپیچی شکل می‌گیرند. سپس این ورق‌ها به‌طور اتوماتیک توسط ماشین‌آلات صنعتی به یکدیگر وصل می‌شوند و کانال اسپیرال به وجود می‌آید. استفاده از این روش باعث می‌شود که کانال‌ها از فلنج و اتصالات کمتری برخوردار باشند که به کاهش هزینه‌ها کمک می‌کند. این نوع کانال‌ها معمولاً برای پروژه‌هایی که نیاز به خطوط طولانی دارند، انتخاب مناسبی هستند زیرا افت فشار کمتری دارند.

مراحل نصب کانال‌های گالوانیزه

نصب کانال‌های گالوانیزه به‌طور کلی به‌صورت سریع و ساده انجام می‌شود.

• ابتدا لازم است که سیستم تهویه طراحی و نقشه کانال‌ها آماده شود. در واقع در این مرحله ابعاد، شکل، محل قرارگیری و اتصالات کانال‌ها مشخص می‌شود.
• محل نصب کانال‌ها باید تمیز و عاری از هرگونه آلودگی باشد.
• بعد از پاکسازی محل نصب، نگهدارنده‌های کانال‌ها در محل‌های مشخص شده نصب می‌شوند.
• کانال‌هایی که مطابق با نقشه آماده شده‌اند، با استفاده از اتصالات مختلف مانند فلنج، زانویی، سه راهی و چهارراه به یکدیگر متصل می‌شوند. اتصالات باید محکم و آب‌بندی شده باشند تا از نشتی هوا جلوگیری شود. بهتر است پیچ و مهره یا جوشکاری مورد استفاده قرار گیرد.
• در این مرحله نوبت به عایق کاری کانال ها با استفاده از پشم سنگ، فوم و روکش‌های آلومینیومی می‌رسد.
• لازم است دریچه‌های هوا در محل‌های مشخص شده نصب شوند. باید دقت داشت که دریچه ها جریان هوا را به صورت یکنواخت در فضا پخش کنند.
• بعد از اتمام مراحل نصب بهتر است، برای کسب اطمینان از عملکرد صحیح دستگاه، سیستم تهویه آزمایش شود. این مرحله، نشتی هوا، میزان صدا و دمای هوا مورد بررسی قرار می‌گیرد.

نکات مهم درساخت و اجرای کانال گالوانیزه صنعتی

در صورتی که نصب کانال گالوانیزه به درستی انجام نشود، ممکن است نیاز به تخریب برخی بخش‌ها و نصب دوباره آن‌ها باشد. در هنگام ساخت کانال‌های گالوانیزه برای ساختمان‌ها، توجه به چند نکته کلیدی ضروری است:

• انتخاب ورق گالوانیزه با ضخامت مناسب: برای افزایش استحکام و طول عمر کانال‌ها، باید از ورق‌های گالوانیزه با ضخامت استاندارد، معمولاً بین 0/5 تا 1 میلی‌متر استفاده کرد.
• اتصالات مقاوم و محکم: استفاده از اتصالات با کیفیت بالا که مقاومت بالایی در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی دارند، مانند پیچ‌های گالوانیزه یا پوشش‌های رنگ پودری، برای اتصال بخش‌های مختلف کانال ضروری است.
• طراحی بهینه: طراحی دقیق و متناسب با فضای موجود و نیازهای سیستم تهویه، از اهمیت زیادی برخوردار است تا از هدر رفتن فضا جلوگیری کرده و مشکلات اجرایی برطرف شوند.
• پوشش مناسب برای مفاصل: برای جلوگیری از نفوذ آب و حفظ یکپارچگی سیستم تهویه، باید از پوشش‌هایی مانند نوارهای آلومینیومی برای اتصالات و مفاصل استفاده شود.
• نصب دقیق و استاندارد: نصب صحیح کانال‌های گالوانیزه با استفاده از بست‌ها و اتصالات مناسب و توجه به شیب مناسب برای هدایت آب، برای عملکرد بهینه سیستم تهویه ضروری است.

با رعایت این نکات، می‌توان کانال‌های گالوانیزه با دوام و مقاومی در ساختمان‌ها نصب کرد. همچنین باید توجه داشت که ضخامت ورق گالوانیزه تأثیر زیادی بر قیمت کانال‌های تهویه کولر دارد.

قیمت کانال‌های گالوانیزه و عوامل موثر بر آن

هزینه کانال کشی گالوانیزه به طور معمول متناسب با متراژ آن برحسب هر واحد متر مربع حساب می‌شود. بنابراین پیش از آن که کانال ‌کشی را انجام دهید نصاب باید ساختمان مورد نظر را بررسی کند تا بتواند به صورت تخمینی با توجه به متراژ دقیق‌ و متریال صرف شده قیمت کانال‌ گالوانیزه را به شما اعلام کند.

در نظر داشته باشید که در متراژ کمتر از 400 مترمربع حتما با بازدید قیمت‌دهی صورت می‌گیرد. در صورتی که متراژ مورد نظر برای کانال‌‌کشی کمتر از 50 مترمربع باشد، قیمت به صورت خرده‌کاری محاسبه شده و 10 الی 30 درصد بالاتر محاسبه می‌‌شود. در این بررسی علاوه بر متراژ فضای کانال‌کشی، نوع کانال‌‌کشی و گرد یا چهارگوش بودن آن، همچنین الزام استفاده از مواد اولیه خرطومی یا انعطاف‌پذیر (فلکسیبل) نیز محاسبه می‌شود.

بنابر این، قیمت کانال گالوانیزه به عوامل مختلفی بستگی دارد به همین دلیل نمی‌توان یک قیمت ثابت برای آن مطرح کرد؛ اما برخی عوامل موثر بر قیمت این کانال‌ها عبارت‌اند از:

• نوع و ضخامت ورق گالوانیزه (ضخامت بیشتر برابر با کیفیت بالاتر است)
• ابعاد و شکل کانال
• نوع اتصال
• متراژ
• جنس متریال و مواد اولیه
• طول کانال
• میزان عایق‌کاری
• مقدار کار و پیچیدگی پروژه
• دستمزد

ضخامت ورق کانال انتقال هوا

تعیین ضخامت مناسب جهت طراحی کانال کشی تهویه نقش بسزایی در یک طراحی مناسب را دارا می باشد. اگر ضخامت ورق ها نازک باشد در سرعت های بالا ارتعاش می کنند و باعث بوجود آمدن صدای نامناسب می شود. همچنین جهت افزایش مقاومت کانال ها، در روش صنعتی در مقایسه با روش های سنتی که با خم کن به صورت ضربدر خط روی ورق می انداختند، از رخ های خطی که دارای فواصل ثابت و مشخص می باشند و از استحکام بالاتری نیز برخوردار هستند، استفاده می شود. فاصله بین رخ ها و همچنین عمق آن ها در تمامی سطوح کانال یکسان و دقیق می باشد.

در جدول زیر، حداقل ضخامت مناسب برای ورق گالوانیزه صنعتی و آلومینیومی با توجه به حداکثر بعد مقطع کانال و طول کانال، بر اساس مبحث 14 مقررات ملی ساختمان، آمده است:

روشهای طراحی کانال گالوانیزه صنعتی

طراحی یک سیستم کانال کشی هوا جهت تهویه مطبوع ساختمان ها توسط یکی از سه روش زیر صورت می گیرد:

1.  روش کاهش سرعت
2.  روش ضریب اصطکاک یکسان
3. روش ازدیاد سطوح برای جبران اصطکاک (ازدیاد مجدد فشار استاتیک)

نتیجه گیری

کانال‌ گالوانیزه (صنعتی) به عنوان یکی از اجزای اساسی و مؤثر در سیستم‌های تهویه و انتقال هوا شناخته می‌شوند که با توجه به ویژگی‌هایی نظیر دوام بالا، مقاومت در برابر خوردگی و نصب سریع، انتخابی مطلوب برای محیط‌های صنعتی و تجاری هستند. با استفاده از ورق‌های گالوانیزه، این کانال‌ها توانایی تحمل شرایط سخت محیطی را دارند و به‌طور مؤثری از افت فشار و هدررفت هوا جلوگیری می‌کنند. همچنین، طراحی‌های مختلف مانند کانال گالوانیزه چهارگوش و اسپیرال، به کاربران این امکان را می‌دهند که بسته به نیاز و فضای موجود، مناسب‌ترین گزینه را انتخاب کنند.

سوالات متداول

• چرا کانال‌های گالوانیزه صنعتی برای سیستم‌های تهویه مناسب هستند؟

کانال‌های گالوانیزه به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی و دوام طولانی‌مدت، گزینه‌ای مناسب برای استفاده در سیستم‌های تهویه صنعتی هستند.

• آیا نصب کانال‌های گالوانیزه صنعتی پیچیده است؟

خیر، نصب کانال‌های گالوانیزه صنعتی ساده است و معمولاً بدون نیاز به اتصالات خارجی پیچیده انجام می‌شود.

• آیا می‌توان کانال‌های گالوانیزه را عایق‌بندی کرد؟

بله، کانال‌های گالوانیزه می‌توانند با پوشش‌هایی مانند پشم‌شیشه یا فایربورد عایق‌بندی شوند تا از اتلاف حرارت جلوگیری شود.